piątek, 17 września 2021

Recenzja książki Christophera Bollasa

W październiku ukazać się ma nowy numer czasopisma Psychoterapia Psychodynamiczna w Polsce. Polecam serdecznie całość numeru, jako ciekawą i bogatą lekturę. Zapraszam również do lektury recenzji książki Christophera Bollasa Siły przeznaczenia mojego autorstwa. Fragment tej recenzji udostępniam tutaj:

"W tekście tym chciałem przybliżyć książkę Christophera Bollasa Siły przeznaczenia.
Psychoanaliza a idiom ludzki. Lektura tej książki wiąże się z pewnymi trudnościami.
Bollas jest bowiem autorem, który pisząc o psychoanalizie, wynajduje swój własny,
oryginalny język. Tworzy nowe terminy, definicje i kolejne teorie. Dlatego podczas
lektury trzeba od razu przyswoić sobie ten jego idiomatyczny i idiosynkratyczny język.
Poza tym wywody teoretyczne wymagają tu skupienia, by nadążyć za refleksją autora
i sensem, który chce przekazać. Na wstępie zaznaczę również, że ta książka mnie
zawiodła. Podobne odczucie miałem po lekturze pierwszej książki Bollasa wydanej
po polsku Znaczenie i melancholia (Bollas, 2020a). Nader często towarzyszyło mi
bowiem w trakcie jej lektury wrażenie, że autor dość szybko się prześlizguje po pewnych
sprawach, zbyt łatwo też ukuwa terminy na określenie tych zjawisk, które są już
opisane w istniejących słownikach. Przykładem pojęcia, które tam wprowadza, jest
„self transmisyjne”. Jest to według mnie przykład nadużycia psychoanalitycznego żargonu
dla opisania zjawisk społecznych i kulturowych. W pewnym miejscu swojej
kolejnej książki Bollas (2020b) dość jasno sformułował ideę, która przyświeca mu
w pracy teoretyka psychoanalizy. Podkreśla znaczenie faktu, że analitycy, podobnie jak
ich pacjenci, żyją w świecie symboli i kultury, który jest dynamiczny. Dlatego pacjenci
ci wciąż w inny sposób przemawiają do swoich psychoanalityków. Bollas konkluduje:
„Dlatego do naszych zadań niezmiennie należy przemyślenie ich na nowo!” (Bollas,
2020b, s. 136). Zdaję sobie sprawę, że tworzenie nowych pojęć jest ważną aktywnością
intelektualną, która częstokroć wzbogaca refleksję, rzuca nowe światło na pewne fakty.
W psychoanalizie jest wiele przykładów tego rodzaju rewolucji. Warto przywołać
tu przykład pojęcia pozycji paranoidalno-schizodialnej i depresyjnej Melanii Klein,
pomieszczania, zamyślenia, obiektów alfa i beta Biona, obiektu przejściowego Winnicota
itp. Historia psychoanalizy zna również niewykorzystane szerzej próby innowacji
teoretycznych, takie jak na przykład pomysł formalizacji psychoanalizy i idea siatki
wspomnianego już Biona.
Chciałbym jednak podążyć za prośbą autora i okazać się „życzliwym czytelnikiem”
jego książki (Bollas, 2020b, s. 16). Przede wszystkim postaram się opisać
tytułowy pomysł pojęciowy autora, czyli idiom ludzki, oraz pojęcie przeznaczenia.
Koncepcje te rozwijane są w pierwszej części książki. Na drugą jej część składają się
opisy przypadków klinicznych, na podstawie których Bollas pokazuje użyteczność
kolejnych tworzonych przez siebie terminów: osobowości widmowej, antynarcyzmu."

 Psychoterapia Psychodynamiczna w Polsce


 Zapraszam do kontaktu:

Jakub L. Przybyła

psychoterapia psychodynamiczna w Krakowie

tel. 888 867 115

gabinet.imago@gmail.com