wtorek, 29 września 2015

Problemy w diagnozowaniu zaburzeń osobowości

Zaburzenia osobowości są obecnie jednym z najczęściej stawianych rozpoznań problemów psychicznych. Można się zastanawiać dlaczego tak jest? Na pewno obecnie psychiatrzy i psychoterapeuci dysponują lepszymi narzędziami teoretycznymi i pojęciowymi niż było to jeszcze parędziesiąt lat temu. Trzeba przyznać, że szczególną rolę odegrała tu praca i twórczość Otto Kernberga, który dzięki integracji teorii relacji z obiektem z teorią popędową stworzył twórczą syntezę w ramach psychoanalizy. Efektem tej syntezy był opis organizacji osobowości na różnych poziomach dojrzałości i w efekcie - opis różnych poziomów zaburzeń osobowości. Ten opis diagnostyczny, oraz opracowanie teorii struktury psychiki i jej zaburzenia, zaowocował bardzo praktycznymi wskazówkami co do tego, jak leczyć osoby z zaburzoną osobowością.

Niestety nie wszędzie dokonania zespołu Kernberga są brane pod uwagę - i to zarówno w kwestii diagnozy, jak i postępowania terapeutycznego. Jedną z konsekwencji tego stanu rzeczy jest błędna diagnostyka specjalistów, którzy zwracają raczej uwagę na objawy, niż na wewnętrzną strukturę osobowości na podstawie całej gamy zachować, reakcji i m.in. objawów. Skutkiem tego jest fakt, że diagnozuje się zbyt często zaburzenia depresyjne jedno i dwubiegunowe, zespoły obsesyjne, zaburzenia odżywiania, bez refleksji nad osobowością pacjenta. W ten sposób leczy się przez długie lata ludzi lekami psychotropowymi, które w efekcie podtrzymują funkcjonowanie, ale nie znoszą cierpienia - nie leczą. Próbuje się leczyć w ten sposób objawy, a nie ich przyczynę. A to jest właśnie konsekwencją nie dostrzegania zaburzeń osobowości.

Psychoterapia psychoanalityczna, a szczególnie psychoterapia psychodynamiczna, głównie skoncentrowana na analizie przeniesienia (TFP) są głównymi metodami, które dają możliwość diagnozy zaburzeń osobowości i ich leczenia.    

Psychoterapia psychodynamiczna skoncentrowana na przeniesieniu (TFP) jest też metodą, która wykorzystywana jest w ramach działalności Gabinetu Psychoterapii IMAGO.

Zapraszam na stronę Gabinetu:

gabinet.imago@gmail.com

Fot. autora, prawa zastrzeżone.


poniedziałek, 21 września 2015

Psychoanaliza i pewność

Czasami powiada się, że jeśli ktoś chce uprawiać psychoanalizę musi nauczyć się tolerować brak pewności, niewiedzę, własne i innych ograniczenia. Wynika to ze specyfiki samego procesu terapeutycznego, ale też z samej nauki i statusu wiedzy, jaką daje psychoanaliza. Temat ten porusza w swojej książce Bezpowrotnie utracone pewniki brytyjski analityk Gregorio Kohon. Kohon zwraca również uwagę na to, że brak pewności jest czymś, co wykracza poza psychoanalizę i dotyczy wszystkich dziedzin życia. Idąc za Lacanem - jak twierdzi - można uznać, że człowiek sam nie jest świadomych swych pragnień i nawet nie do końca chce być ich świadomym. Na tym ma polegać m.in. kondycja ludzka. 

Terapia psychoanalityczna i psychodynamiczna to właśnie konfrontowanie się z brakiem pewników i podważeniem dotychczasowych ram myślenia i przeżywania.

Zapraszam na stronę Gabinetu:

gabinet.imago@gmail.com

Obraz autorstwa E. Schielego

poniedziałek, 14 września 2015

Psychodynamiczna psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu

Psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu (TFP) to rodzaj psychoterapii psychodynamicznej, czy też zmodyfikowanej psychoterapii psychoanalitycznej, której podstawą jest badanie w relacji terapeutycznej schematów emocjonalnych ujawnianych przez pacjenta. Właśnie bowiem to relacja terapeutyczna daje jedyną okazję do ujawnienia i zrozumienia, a przez to do zmiany niekorzystnych dla człowieka sposobów postępowania i reagowania poznawczego i emocjonalnego.

To właśnie ta forma terapii: TFP, była przedmiotem wykładów i dyskusji podczas konferencji, która odbyła się 12-13 września w Krakowie. Konferencję prowadziło dwóch wybitnych twórców TFP: Otto Kernberg i Frank Yeomans, sama zaś konferencja została zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychodynamicznej. Warto przy okazji zaznaczyć, że Kernberg jest postacią wybitną w historii psychoanalizy. Jego głównym dokonaniem - oprócz opracowania terapii najgłębszych zaburzeń osobowości - jest zintegrowanie teorii freudowskiej z teorią relacji z obiektem (kleinizm).

TFP jest też metodą pracy, którą stosuję w ramach działalności Gabinetu. Zapraszam na stronę: 

gabinet.imago@gmail.com

Frank Yeomans


wtorek, 8 września 2015

Zaburzenia osobowości

Jacques Lacan w Seminarium III Psychozy napisał: Nieustannie odwołujemy się do pojęć traktowanych jako ogólnie przyjęte, podczas gdy wcale takimi nie są. Do tego właśnie zmierzam - trudność w podchodzeniu do problemu paranoi wynika właśnie z tego, że sytuuje się ona na płaszczyźnie rozumienia (s.40, Lacan, 2014, PWN). Wypowiedź ta odnosi się do kwestii psychoz, paranoi w szczególności; odnosi się również do kategorii rozumienia Karla Jaspersa, z którą to Lacan polemizował. Można jednak ten sposób myślenia zaaplikować do innych kategorii psychopatologii. Chodzi tu o podkreślenie, że tzw. fachowcy, specjaliści psychiatrzy i psychologowie, nader często posługują się pojęciami, co do których wierzą, że ich znaczenie jest jasne i oczywiste.

Wiarę taką podtrzymują klasyfikacje chorób i zaburzeń psychicznych, które symulują wiedzę obiektywną, są natomiast jedynie efektem porozumienia pewnej liczby przedstawicieli odpowiednich grup zawodowych (prawdopodobnie reprezentujących interesy nie Nauki, ale raczej różnie pojętej praktyczności, opłacalności, oraz interesy firm farmaceutycznych).

Grupą kategorii psychopatologicznych, która w ostatnim czasie cieszy się wyjątkowym zainteresowaniem "specjalistów", jest grupa zaburzeń osobowości. Klasyfikacja DSM IV definiowała te zaburzenia, jako utrwalony wzór przeżywania i zachowań, który odbiega od norm kulturowych obowiązujących w społeczeństwie danej jednostki. Wzór ten ma być względnie stały, sztywny, powodować  poczucie cierpienia i społeczne niedostosowanie. Wzór ten nie może też dać się wyjaśnić wpływem czynników chemicznych, chorobowych, czy organicznych. Klasyfikacje DSM i ICD zaproponowały pewien podział zaburzeń osobowości na typy, podług pewnych charakterystycznych cech. Jak jednak zaznaczają Lidia Cierpiałowska i Emilia Soroko w drugim rozdziale książki pod ich redakcją: Zaburzenia Osobowości. Problemy diagnozy klinicznej (s. 19, 2015, Wyd. Naukowe UAM) dane badawcze podważają tezę o stałości patologicznych wzorców w różnych sferach funkcjonowania jednostki, podważają też trafność teoretyczną niektórych używanych w klasyfikacjach kategorii (choć nie wiadomo do jakich teorii miałyby się one odnosić!). Szczególnie ten drugi wniosek jest ciekawy, ale też nie powinien dziwić, skoro przez lata klinicyści i badacze ukuli wiele różnych nazw zaburzeń osobowości: jedne dodawali, inne wykluczali. Wciąż w praktyce leczniczej bardzo częstą diagnozą jest kategoria nieokreślone zaburzenie osobowości

Wymienione problemy pokazują, że w sferze diagnozy i leczenia psychologicznego i psychiatrycznego, nie wystarczy diagnozować. Diagnozy są skrótami, są uproszczeniami, albo nawet zafałszowaniami. W tej sferze należy przede wszystkim myśleć - budować wiedzę na temat funkcjonowania człowieka w interakcji pomiędzy terapeutą a pacjentem. W tym sensie diagnoza nozologiczna jest sprawą wtórną. Pierwotną sprawą jest za to diagnoza relacji, tego co się w niej rozgrywa. Tym też zajmuje się psychoterapia psychoanalityczna i psychodynamiczna.

Zapraszam na stronę Gabinetu Psychoterapii Psychodynamicznej:

gabinet.imago@gmail.com

Obraz W. Kandinskiego, zdjęcie pobrane z Wiki

wtorek, 1 września 2015

Otto Kernberg w Krakowie

Otto Kernberg to jeden z najwybitniejszych żyjących współcześnie psychoterapeutów i psychoanalityków. Jest znany przede wszystkim jako terapeuta i badacz zaburzeń osobowości, szczególnie tych najcięższych - narcystycznych zaburzeń. Jest też wybitnym teoretykiem, który stworzył oryginalną syntezę koncepcji psychoanalitycznych porządkując i łącząc we wspólną, niesprzeczną teorię, ustalenia klasycznego freudyzmu, psychologii kleinowskiej, oraz ustaleń innych teoretyków, czy też badań empirycznych. Warto dodać, że już nie długo (12-13 września) będzie w Krakowie. Razem ze swoim współpracownikiem Fankiem Yeomansem będą gościć na konferencji zorganizowanej przez Krakowskie Centrum Psychodynamiczne:


Otto Kernberg, fot. pobrane: psychoterapy 
Wywiad z Otto Kernbergiem:


Zapraszam na stronę Gabinetu: 

gabinet.imago@gmial.com


fot. autora, prawa zastrzeżone